Waar we voor staan
Beloften
De acht beloften van het montessorionderwijs geven kernachtig weer waar uw kind staat na zijn of haar schoolperiode:
1. Ik weet waar ik goed in ben
2. Ik bewijs wat ik kan
3. Ik blijf nieuwsgierig
4. Ik weet wat ik wil
5. Ik zoek oplossingen
6. Ik kan kiezen
7. Ik doe ertoe
8. Ik werk goed samen
Aan de Basis voegt daar nog een belofte aan toe: ‘Ik leer voor het leven.’ Wij leren onze leerlingen te leren vanuit een open, onderzoekende houding. Zelfstandig en met elkaar. Voor en door het leven binnen en buiten de school, voor nu en voor de wereld van morgen. Op een manier die een leven lang beklijft. We leggen de lat hoog als het gaat om de ontwikkeling van individuele talenten en het verwerven van alle vaardigheden die nodig zijn in een nieuwe tijd. Rekenen en taal zien we daarbij als belangrijk fundament.
Waarden
Waar wij op Aan de Basis voor staan, hebben we beschreven in de volgende vijf kernwaarden.
Veilig
In ons Montessori Kind Centrum vinden wij het belangrijk om een optimaal pedagogisch en onderwijskundig leef- en werkklimaat te scheppen. Wij zorgen voor een kindvriendelijke, geborgen en geordende omgeving waarin kinderen zich veilig voelen en zichzelf kunnen zijn. Waar ze vragen durven te stellen, fouten mogen maken en worden uitgedaagd om zichzelf en de wereld om hen heen te ontdekken.
Autonoom
Het eerste uitgangspunt van ons montessorionderwijs is: ‘Help het mij zelf te doen’. Een ander uitgangspunt is dat ieder mens uniek is. Wij geloven dat juist vanuit de verschillen tussen mensen een krachtige en dynamische wereld groeit. We geven daarom ruimte aan talentontwikkeling vanuit de eigenheid van onze leerlingen. We stimuleren ze om zelf na te denken, te reflecteren en eigenaar te worden van hun eigen leerproces en levensweg.
Vrij
Om de nieuwsgierigheid levend te houden, krijgen onze leerlingen de vrijheid om te exploreren. In tijd, ruimte en in het vrije contact met andere kinderen. Wij noemen dat vrijheid in gebondenheid. Onze leerlingen hebben niet de keuze óf, maar wel hoe ze een bepaalde vaardigheid willen leren. De methoden die we hiervoor gebruiken zijn bewust gekozen en sluiten aan bij de differentiatiemogelijkheden die wij binnen ons onderwijs graag vorm willen geven.
Open
Wij werken vanuit een open houding met respect voor andere mensen en hun geloof, cultuur en waarheden. We vinden het belangrijk dat leerlingen elkaar accepteren en helpen. Daarom stimuleren we het samenwerken in een groep met verschillende niveaus. Dat maakt een natuurgetrouw proces van continuleren en ontwikkelen mogelijk. Bovendien vraagt het andere sociale vaardigheden en levert het ook andere opbrengsten op.
Uitdagend
Wij willen de fantasie en creativiteit van onze leerlingen en hun vermogen om oplossingen te bedenken maximaal benutten. We bieden daarom een boeiende en open leeromgeving met veel variatie in werkvormen en visueel aantrekkelijke materialen. We dagen de leerlingen uit zelf op onderzoek uit te gaan en hun grenzen te verkennen, met ruimte voor verschillen in niveau, tempo, interesses, begeleiding en zorg.
Afspraken
Aan de hand van onze beloften en waarden hebben wij tien afspraken geformuleerd, bedoeld om onze leerlingen een grote mate van zelfdiscipline bij te brengen. Hoe beter iedereen zich aan de afspraken houdt, hoe groter ieders vrijheid wordt. Het voorbeeld van volwassenen is daarbij natuurlijk heel belangrijk.
1. Ik ben altijd bezig. Als ik binnenkom, ga ik direct aan het werk.
2. Ik laat mij niet storen door anderen en ik stoor anderen niet. Ik klets niet, maar ik kan wel overleggen over het werk.
3. Ik zorg ervoor dat de klas schoon blijft.
4. Ik beëindig wat ik begon. Als ik het werkje af heb, breng ik het netjes terug naar de kast.
5. Ik beheers mijzelf. Ik doe niets waar een ander last van kan hebben, dus praat ik zachtjes, doe rustig en loop niet over kleedjes. Dit geldt natuurlijk ook als ik ‘op de gang’ werk.
6. Ik werk met orde. Ik ben heel netjes en voorzichtig met alle dingen in de klas. Ik blijf nieuwsgierig.
7. Ik werk netjes. Ik houd mijn tafel schoon en de kasten netjes.
8. Ik werk nauwkeurig.
9. Ik vermijd lawaai. Ik probeer ook heel stil te zijn met mijn stoel.
10. Ik ben altijd beleefd. Ik luister naar anderen en laat de ander uitspreken.
Achtergrond
Maria Montessori leefde van 1870 tot 1952. Zij was in Italië de eerste vrouwelijke arts en werd later hoogleraar. Vanuit haar zorg voor mensen maakte zij het tot haar levenstaak op te komen voor de rechten van het kind. Zij vond dat ieder kind recht heeft op onderwijs en opvoeding, gericht op een volledige ontplooiing, waardoor het kind de kans heeft een zelfstandig en kritisch mens te worden. Op Aan de Basis werken we volgens haar methode. De Nederlandse Montessori Vereniging heeft onze school aan de normen voor montessorionderwijs getoetst en wij hebben de montessori-erkenning van hen ontvangen. De montessorimethode is in de afgelopen vijftig jaar vaak geactualiseerd, maar de essentie is geheel overeind gebleven: het kind staat centraal.
Kernpunten van de montessorimethode
De kernpunten van de visie van Maria Montessori zijn samen te vatten in de slogan: ‘Help mij het zelf te doen’. Deze slogan bevat de kern van het montessorionderwijs en de montessoriopvoeding. Het kind wil loskomen van afhankelijkheid en steeds zelfstandiger worden. Dat proces van ‘groot’ worden moet het kind zelf volbrengen: niemand kan dat voor hem doen. Daarom is het volgens Maria Montessori zo belangrijk dat het kind de vrijheid krijgt om zijn omgeving te ontdekken. Op onze school krijgt een kind de vrijheid om zelf zijn werk te kiezen en/of in te delen. De leerkracht zorgt ervoor dat die keuze in de juiste verhouding staat tot de mogelijkheden (talenten en beperkingen) van het kind. We noemen dit vrijheid in gebondenheid, waardoor het samen leren en leven in een groep mogelijk wordt. Als de kinderen zelfstandig bezig zijn, kan de leerkracht elk kind individuele begeleiding geven.
De behoefte om te leren komt bij kinderen van binnenuit, maar het is de omgeving die prikkels moet geven. Het kind oefent voortdurend en langdurig. Kenmerkend zijn de gevoelige periodes waarin het kind meer dan ervoor of erna ontvankelijk is voor het leren van bepaalde kennis of vaardigheden. Daarop sluiten we dan ook bij voorkeur aan. Volwassenen kunnen een kind helpen door goed te kijken naar wat het onderneemt en waaraan het behoefte heeft. Ouders creëren thuis een situatie waarin zij mogelijkheden en ruimte voor activiteiten maken. Waar nodig stellen zij grenzen. Maria Montessori vatte de taak van de volwassenen samen in de volgende woorden: ‘prikkelen tot leven, maar vrij laten in ontwikkeling’.
Op Aan de Basis vinden de kinderen materialen en activiteiten die passen bij hun ontwikkeling en belangstelling zodat zij hun aangeboren nieuwsgierigheid zoveel mogelijk behouden. Met individuele- en groepslessen stimuleert en begeleidt de leerkracht het leerproces van ieder kind. We moedigen het kind aan om het niveau te behalen dat voor hem haalbaar is. Steeds zoeken we mogelijkheden om het kind daartoe innerlijk te motiveren. Omdat we in het montessorionderwijs uitgaan van de (individuele) ontwikkeling van de kinderen, gebruiken we niet het gebruikelijke jaarklassensysteem. Kinderen van verschillende leeftijden zitten bij elkaar in de groep. In een ideale situatie zijn de kinderen ingedeeld volgens de verschillende ontwikkelingsfasen die elk kind doorloopt. Zo kunnen zij van elkaar leren en elkaar helpen. Bovendien doen ze de ervaring op om een keer de jongste, de middelste of de oudste van een groep te zijn. Daarnaast is ‘een lesje geven’ aan andere kinderen heel waardevol omdat het kind, door herhaling van de stof, zijn eigen kennis bevestigt. Het elkaar helpen is een belangrijk onderdeel van de sociale ontwikkeling. Kinderen leren anderen te waarderen en te respecteren.
In alle groepen — vanaf het kinderdagverblijf (3 maanden tot 2 jaar) en de peutergroep (2 tot 4 jaar) tot aan de bovenbouw — zorgen we voor een zorgvuldig voorbereide omgeving die het kind stimuleert en uitdaagt bepaalde activiteiten te oefenen en ontwikkelen. Het kind heeft hierin een vrije keus die past bij zijn individuele belangstelling. De begeleidster anticipeert of stimuleert door het bieden van individuele lessen. Maar kinderen kunnen elkaar ook vinden in een gezamenlijke belangstelling en door samen te werken. Door samenstelling in heterogene groepen worden kinderen door elkaar gestimuleerd en geholpen. Binnen deze heterogene groepen vinden ook gezamenlijke lessen en activiteiten plaats. De materialen waarmee gewerkt wordt zijn oorspronkelijk door Maria Montessori ontworpen of voldoen aan bepaalde eisen, zoals het centraal stellen van één specifieke eigenschap. De materialen zijn solide en gemaakt van natuurlijk materiaal. Daarnaast wordt een groot deel van het materiaal, dat inspeelt op verschillende ontwikkelingsactiviteiten, door de begeleidsters zelf vervaardigd of verzameld