Basisschool met de Bijbel De Fontein

Nu we geformuleerd hebben waar we voor staan en wat ons daarin motiveert, beschrijven we hoe we dat zullen realiseren. 

We zorgen voor een veilige omgeving voor leerlingen op sociaal, fysiek en psychisch gebied. We sturen op actieve betrokkenheid tijdens de lessen, een goed welbevinden, een hoge veiligheidsbeleving en dit monitoren we d.m.v. observaties en meetinstrumenten, zoals het sociogram en de vragenlijsten Sociaal emotioneel functioneren. Ook komt er input vanuit de kindgesprekken en oudergesprekken.

Deze graadmeters (en SEL-dimensies) zijn voorwaardelijk voor de ontwikkeling binnen het onderwijsleerproces. Op leerlingniveau geldt dat als een kind niet betrokken is, of als het welbevinden niet goed is, dat ze op de overige (cognitieve én sociaal-emotionele) vaardigheden meestal ook niet optimaal kunnen ontwikkelen. De betrokkenheid van de leerlingen in een groep geeft inzicht in het leerklimaat van een groep, zoals het welbevinden van de leerlingen in een groep inzicht geeft in het leefklimaat.  

Wat gebeurt er in de dagelijkse praktijk?

Nu we onze motivatie beschreven hebben waar we voor staan, en beschreven hebben wat we willen bereiken, richten we ons nu op de operationalisering daarvan. 

1. De leerkracht ziet zichzelf als belangrijk middel in de sociaal-emotionele ontwikkeling. In de interactie tussen leerkracht en leerling ligt de sleutel tot ontwikkeling. We zien het als onze opgave om sensitief te zijn binnen het onderwijsleerproces (sensitiviteit), signalen op te pikken en het pedagogisch en didactisch handelen daar op af te stemmen (responsiviteit). Op leerlingniveau en op groepsniveau stellen we de vraag wat de leerling of de groep nodig heeft van de leerkracht om zich sociaal-emotioneel te ontwikkelen. Dat vraagt van ons competent handelen, ook wel ‘pedagogisch meesterschap’ genoemd. We focussen op het bewust inzetten van pedagogisch leerkrachtgedrag: sensitiviteit en responsiviteit bevorderen en met het hele team preventief en curatief werken aan een goed pedagogisch en sociaal veilig klimaat en daarnaast aan het bevorderen van sociale competenties.   De sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind vindt in interactie met de omgeving plaats. Een adequate ondersteunende interactie tussen leerkracht en leerling speelt een belangrijke rol bij het helpen oplossen van de ontwikkelingsopgaven waarvoor de leerling gesteld wordt op weg naar een harmonische sociaal-emotionele ontwikkeling. Daarbij geven de vijf SEL-competenties inzicht in de gedragsreactie van kinderen. 
2. Samen met de leerling(en). We willen de leerling mede-eigenaar maken van zijn of haar eigen leerproces. Dit doen we door ze minimaal één keer per jaar in groep 5-8 de vragenlijst Sociaal emotioneel functioneren in te laten invullen. Deze vragenlijst toont hoe leerlingen hun leer- en leefklimaat beleven. De resultaten van de vragenlijst worden waar nodig met de leerling besproken. We streven ernaar de leerlingen bij zoveel mogelijk fasen van handelingsgericht werken te betrekken (Waarnemen, Begrijpen, Wegen, Plannen, Handelen en Evalueren).    
3. Samen met ouders. We zien ouders als partners in de ontwikkeling van hun kind.  We bespreken met ouder en kind tijdens de startgesprekken over het karakter, schoolbeleving en ondersteuning van het kind. We informeren ouders over het sociaal emotioneel functioneren van hun kind op school in de tweede gespreksronde
4. We werken cyclisch in een proces van waarnemen, begrijpen, wegen, plannen, handelen en evalueren. In dat proces speelt de sensitiviteit en de responsiviteit van de leerkracht zich bewust en vertraagd af. De leerkracht, samen met de leerling en ouders, observeert en weegt, na analyse van het gedrag af welke interventies gekozen moeten worden met het oog op groeimogelijkheden van het kind en de groep en komt zo tot gericht handelen. Dit proces wordt bewust afgesloten met evaluatie en reflectie.
   Het cyclische werken speelt zich in de jaarcyclus van een cursusjaar herhaald af: de periode van groepsvorming-de fase van waarnemen-wegen- plannen- handelen- evalueren
5. De school gaat systematisch na wat de effecten zijn van het pedagogisch en didactisch handelen op: 

• het leerklimaat (betrokkenheid) en het leefklimaat (welbevinden, autonomie, relatie met andere kinderen, de veiligheidsbeleving, de pestbeleving en het pestgedrag);  
• de ontwikkeling van de sociale vaardigheden. Dit gebeurt door middel van observaties en kind gesprekken. Ook tijdens de groepsbespreking, waarin de onderwijsbehoeften van de groep en zo nodig van de individuele leerlingen worden besproken. Een leerkracht heeft voorafgaand aan deze bespreking geëvalueerd en gereflecteerd. Indien er nog vragen zijn, worden die op dit moment behandeld. Ook is er een schoolanalyse. Een gesprek in de teamvergadering over de groepsresultaten en de schoolresultaten.

Deze school gebruikt de volgende registratievorm(en) om sociale opbrengsten in kaart te brengen:

• Vragenlijst WMKPO groep 3,4
• Stoeltjesdans groep 1-8
• Leerling in Beeld: Sociaal-emotioneel functioneren

Deze school gebruikt de volgende methode(s) voor sociaal-emotioneel leren:

• Kwink