Wat zijn referentieniveaus?

De Inspectie van het Onderwijs (hierna: inspectie) controleert of het onderwijs op scholen goed is. Hiervoor kijkt ze onder andere naar de resultaten van leerlingen op de eindtoets. Sinds 1 augustus 2020 kijkt de inspectie naar de referentieniveaus in plaats van naar de gemiddelde eindtoetsscores. De referentieniveaus worden bepaald aan de hand van de eindtoetsresultaten van een school over drie jaar. De gemiddelde referentieniveaus van de school worden hierbij vergeleken met signaleringswaarden die de inspectie heeft bepaald. Voorheen bepaalde de inspectie voor iedere soort eindtoets een ondergrens. Met referentieniveaus zijn alle scholen vergelijkbaar met elkaar en ook ten opzichte van de grenzen die de inspectie stelt.

Waarom referentieniveaus?

Taal, lezen en rekenen zijn belangrijk. Deze drie vaardigheden bepalen onder andere of een leerling straks goed mee kan komen op de middelbare school en daarna. Daarom meet iedere eindtoets welk niveau de leerling beheerst op taal, op lezen en op rekenen. Wat gemeten wordt op de eindtoets, wordt omgezet in een bepaald niveau: een fundamenteel niveau (het basisniveau) en een streefniveau. Op Scholen op de kaart tonen we geen gegevens van individuele leerlingen. We tonen het gemiddelde percentage leerlingen dat de referentieniveaus haalt over drie schooljaren. Een percentage dus waarin gegevens van verschillende leerlingen tot een gemiddelde zijn berekend. Dit is ook het percentage waar de inspectie naar kijkt.

Welke referentieniveaus zijn er?

Referentieniveaus gelden voor heel het onderwijs. Voor het basisonderwijs kijkt de inspectie naar twee niveaus: het percentage leerlingen dat het fundamenteel niveau heeft behaald en naar percentage leerlingen dat het streefniveau heeft behaald.

Fundamenteel niveau

Het fundamenteel niveau is het percentage leerlingen dat het basisniveau voor taal, lezen en rekenen haalt op de eindtoets. Iedere leerling zou dit niveau aan het einde van de basisschool moeten behalen. Voor alle basisscholen in Nederland ligt de minimale signaleringswaarde voor het fundamenteel niveau op 85%. Dit betekent dat volgens de inspectie minimaal 85% van de leerlingen dit basisniveau moet halen. Halen gemiddeld minder leerlingen dit niveau? Dan is dat een signaal voor de Inspectie van het Onderwijs. Zij gaat dan met de school en het schoolbestuur in gesprek.

Streefniveau

Het fundamentele niveau is het niveau voor taal, lezen en rekenen dat het alle leerlingen aan het einde van de basisschool tenminste zou moeten beheersen. Daarnaast is het streven dat zoveel mogelijk basisschoolleerlingen een hoger niveau voor taal en rekenen halen. Dit noemen we het streefniveau. Afhankelijk van bepaalde kenmerken van de leerlingen op school, bepaalt de inspectie welk percentage leerlingen minimaal dit niveau behaald.

Hoeveel procent van de leerlingen het hogere niveau moet behalen verschilt dus per school. De inspectie kijkt eerst goed naar de kenmerken van de leerlingen en hun ouders om de verwachting te bepalen. Wanneer een school bijvoorbeeld meer leerlingen heeft die meer aandacht nodig hebben, dan ligt de signaleringswaarde van de inspectie lager.

Waarom referentieniveaus?

Tot en met 1 augustus 2020 werd het niveau van een school (onder andere) beoordeeld op de gemiddelde score van de leerlingen op de eindtoets. Daarna is de inspectie overgestapt op de referentieniveaus. De referentieniveaus helpen scholen om hun onderwijs in taal en rekenen te verbeteren.

Wat staat op Scholen op de kaart?

Op Scholen op de kaart staat het percentage leerlingen dat het fundamenteel niveau haalde de afgelopen drie schooljaren en het percentage leerlingen dat het streefniveau haalde de afgelopen drie schooljaren. Je ziet de grenzen die de inspectie stelt erbij staan. Daarnaast is er een gemiddelde opgenomen van vergelijkbare scholen.

De school heeft de ruimte om een toelichting te geven. Zo’n toelichting kan veel zeggen en is daarom extra interessant om te lezen. Zo kan een school bijvoorbeeld keuzes maken die de behaalde percentages beïnvloeden. Zoek de school dit het beste past bij jouw kind.