Wat is een montessorischool?

Gepubliceerd op

Ieder kind is anders. Zo heeft de ene leerling een individuele aanpak nodig, terwijl de ander meer behoefte heeft aan begeleiding. De één is een denker en de ander een doener. Om te zorgen dat ieder kind het beste uit zichzelf kan halen, zijn er verschillende onderwijsconcepten in het leven geroepen. Een voorbeeld hiervan is de montessorischool. Maar wat houdt dit precies in en hoe ziet dit er in de praktijk uit?

Wat houdt een montessorischool in?

Maria Montessori (1870-1952) is de grondlegger van dit onderwijsconcept en de reden dat we nu spreken van montessorischolen. Het motto van dit type onderwijs is ‘help mij het zelf te doen’. Hieruit blijkt al dat zelfstandigheid een van de belangrijkste aspecten is.

Montessorischolen gaan ervan uit dat kinderen van nature willen leren en ontwikkelen, maar dan wel op hun eigen manier en tempo. Het is de taak van de school om ze hierin te ondersteunen. Dit soort scholen zetten de leerling zelf dus centraal.

Het idee is: ieder kind is anders en daarom heeft iedereen de lesstof op een ander moment nodig. Of ze gaan er op een andere manier mee aan de slag. Zo is de ene leerling al veel verder, terwijl de ander misschien nog helemaal geen interesse heeft in het onderwerp. Montessori stelt dat het beter is om de manier van werken, het tempo, het niveau en de interesses van het kind zelf te volgen.

Ontdek de principes en voordelen van Montessori-onderwijs, waar kinderen in hun eigen tempo leren en zelfstandigheid ontwikkelen

4 belangrijke kenmerken van een montessorischool

  1. Vrijheid:

    Kinderen die op een montessorischool zitten bepalen voor een deel zélf waar ze mee bezig zijn. Waar ligt op dat moment de interesse? Dan moet het kind daar nu mee aan de slag.

    Zo’n periode van interesse wordt de ‘gevoelige periode’ genoemd. Montessorileraren zijn speciaal opgeleid om deze gevoelige periodes te herkennen en daarop in te springen. Is een leerling bijvoorbeeld geïnteresseerd in rekenen? Dan zorgt de leraar voor het bijbehorende lesmateriaal. Vervolgens kan het kind in zijn, haar of diens eigen tempo werken aan de rekenvaardigheden.

  2. Speciaal montessori-materiaal:

    Op montessorischolen wordt speciaal lesmateriaal gebruikt. De materialen hebben een aantal kenmerken. Ze zijn gemaakt van natuurlijke materialen en stellen één vaardigheid centraal. Verder zijn ze zo ontworpen dat kinderen er zelfstandig mee aan de slag kunnen. Zo zit er een controle van de fout in, waarmee kinderen directe feedback krijgen. Op die manier leren kinderen zonder afhankelijk te zijn van een leerkracht.

    Leraren zijn als gevolg hiervan vooral bezig met observeren, om aansluiting te zoeken bij de gevoelige periodes van het kind. Ze kijken of de kinderen stappen kunnen zetten. Het doel is om ze op weg te helpen naar de zone van naaste ontwikkeling (ZNO). Dit is een niveau dat nét buiten het bereik van het kind ligt; één stapje hoger dan ze nu aankunnen.

  3. Zelfstandigheid:

    Kinderen op montessorischolen worden al vroeg gestimuleerd om zelfstandig en zelf-evaluerend te werken. De hoge mate van zelfstandigheid betekent overigens niet dat leerlingen nooit in groepjes werken. Vaak wordt een onderwerp klassikaal geïntroduceerd, maar gaan de kinderen hier daarna wel op hun eigen tempo en niveau mee aan de slag.

  4. Leerlingen van verschillende leeftijden samen in de klas:

    Normaal gesproken worden klassen ingedeeld op leeftijd. In een montessorischool vind je meerdere leeftijdsgroepen in één klas. Je vindt vaak combinaties van groep 1 en 2 (onderbouw), groep 3, 4 en 5 (middenbouw) en van groep 6, 7 en 8 (bovenbouw).

    Kinderen nemen verschillen rollen aan, van jongste, middelste en oudste kind. Hierdoor wordt het verantwoordelijkheidsgevoel van oudere kinderen gestimuleerd en ontstaat er een betere samenwerking. Bovendien worden jongere kinderen gemotiveerd; ze zien precies wat hun oudere klasgenoten doen en willen dat ook bereiken.

Dit zijn de voordelen van een montessorischool

Een kind leert beter als het gemotiveerd is en er zin in heeft. Van belang is dus de intrinsieke motivatie: als een kind zélf bepaalt wat en hoe het leert, vinden ze het ook belangrijk om het beste uit zelfzelf te halen.

In een montessorischool nemen kinderen verantwoordelijkheid over hun eigen ontwikkeling. Het montessoriprincipe stelt dat ze hun talenten op die manier het beste benutten. Doordat kinderen zelf een deel van de werkzaamheden plannen, leren ze al jong om keuzes te maken en structuur aan te brengen. Een kind leert in te zien wat het nodig heeft.

De individuele ontwikkeling staat centraal, maar leerlingen leren in klassen met verschillende leeftijdsgroepen ook om verschillende rollen aan te nemen. Ze zijn op een bepaald moment het jongste kind, daarna het middelste kind en tot slot het oudste kind. Dit stimuleert ze om verschillen te herkennen én te accepteren. Zo leren kinderen op een montessorischool dat je mag zijn wie je bent.

Hoe vind ik een goede montessorischool?

In Nederland vind je ongeveer 160 montessorischolen in het basisonderwijs en rond de twintig middelbare scholen die dit concept volgen. De scholen liggen verspreid over heel Nederland.

De website scholenopdekaart.nl helpt ouders bij het maken van de schoolkeuze. Zo kan je op deze website na het invullen van je postcode zien hoeveel scholen er binnen een straal van 5 km rondom je huis liggen. Filter hier bij het kopje ‘Onderwijsconcept’ op ‘Montessori’ om alle mogelijkheden voor een montessorischool in jouw buurt te zien.

Terug naar boven