IKC Willem Alexander

Extra ondersteuning van de leerlingen

Toelichting van de school

Leerlingondersteuning op IKC Willem Alexander   

Handelingsgericht werken
Wij willen op IKC Willem Alexander passend onderwijs aanbieden. Dit wordt planmatig gedaan door middel van het Handelingsgericht Werken (HGW). Het doel van HGW is om het onderwijs goed af te stemmen op alle kinderen. Dit betekent dat door middel van HGW het onderwijsaanbod afgestemd wordt op de (onderwijs)behoeften van de leerlingen. Het gaat daarbij altijd om de vraag: “Wat heeft dit kind extra nodig om zijn doelen te bereiken?” We noemen dit de onderwijsbehoeften van het kind.
We willen breed kijken en leggen daarom observaties, toetsgegevens (van de methode en IEP), leerling- en oudergesprekken en onderwijsbehoeften bij elkaar om daarna tot een groepsplan te komen. Binnen een groepsplan krijgen alle kinderen dezelfde basisinstructie en leren van de leerkracht en van elkaar. Tijdens de les of gedurende de dag is er dan verlengde instructie waarbij leerlingen op hun eigen niveau de stof aangeboden krijgen. Dit kan extra ondersteunend zijn, maar natuurlijk ook verdiepend en uitdagend. Per vakgebied kan de samenstelling van de niveaugroep verschillen.

Er vinden op school leerlingenbesprekingen plaats waarbij de leerkracht en de kwaliteitscoördinator de onderwijsbehoeften van de leerlingen samen in kaart brengen. De Kwaliteitscoördinator doorloopt de stappen van de HGW-cyclus samen met de leerkracht. Wanneer blijkt dat de onderwijsbehoefte onduidelijk blijft, of als een leerling niet voldoende profiteert van het extra aanbod dat geboden wordt, dan de leerling ingebracht worden in een gesprek met ouders en externe specialisten.

Een kind ontwikkelt zich in wisselwerking met onderwijsleer- en opvoedingsomgeving, daarom worden ouders altijd betrokken bij de begeleiding van hun kind. De leerkracht leert zijn/haar kwaliteiten als leerkracht nog beter kennen en zet deze bewust in. De leerkracht krijgt beter zicht op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Dus welke vormen van instructies, welke type opdrachten, welke activiteiten en welke pedagogische ondersteuning de leerling op school én thuis nodig heeft. 

Leerlingvolgsysteem, observatie en toetsen
We hanteren binnen ons IKC verschillende toetsen. We willen hier graag opmerken dat we van mening zijn dat het voor elk kind belangrijk is dat het zich veilig en prettig voelt om tot leren te kunnen komen. Toetsen zijn daarbij nooit het doel, maar altijd een hulpmiddel.

-Methodegebondentoetsen
Dit zijn de toetsen die horen bij de methode. Na ieder blok of (meerdere) hoofdstukken uit het boek volgt een toets.
- Leerlingvolgsysteem IEP
Een kind is meer dan rekenen en taal. Ook sociaal-emotionele ontwikkeling, leeraanpak en creatief vermogen zijn een belangrijke basis. Een compleet kind is hoofd, hart én handen. Niet door alleen te kijken wat een kind niet kan, maar door inzicht te geven in waar een kind nu staat en aan te geven hoe het zich verder kan ontwikkelen om te worden wie het is. IEP-toetsen zijn onafhankelijk van de methode en worden 2 keer in het jaar afgenomen. Hiermee wordt de algehele taal-, lees- en rekenontwikkeling gevolgd.
- KANVAS
We volgen de sociaal-emotionele ontwikkeling middels een volgmodel passende bij onze methode Kanjertraining.  
- Kleuterontwikkelvolgmodel
Voor het volgen van de totale ontwikkeling bij kleuters wordt veel waarde gehecht aan datgene wat de leerkrachten observeren en registreren middels een kleuter-leerlingvolgsysteem. We gebruiken hiervoor de module Leerlijnen vanuit Parnassys.  
- Doorstroomtoets (voorheen eindtoets)
In groep 8 wordt een doorstroomtoets afgenomen als ‘opstap’ naar de middelbare school. Met behulp van de Plaatsingswijzer, die gebaseerd is op de reguliere leerlingvolgsysteemtoetsen, hebben we de ontwikkeling voldoende in beeld.

Via toetsgegevens worden niet alleen de leerlingen, maar wordt ook het onderwijs gevolgd. Twee keer per jaar wordt er een trendanalyse gemaakt; door het volgen van de ontwikkeling van alle groepen kunnen we namelijk ook na gaan of het gegeven onderwijs van voldoende kwaliteit was of dat het op onderdelen verbeterd zal moeten worden.

Ondersteuningsteam
Extern maken wij gebruik van het Ondersteuningsteam van PCBO-Leeuwarden e.o. en van de expertise van het speciaal basisonderwijs (SBO). Ambulante begeleiders worden ingezet bij leerlingen met zwaardere ondersteuningsbehoeften, zowel bij leer- als gedragsproblemen (ontwikkelingsproblemen en ontwikkelingsstoornissen als AD(H)D, autisme e.a.). Deze deskundigen zijn inzetbaar voor consultaties, adviezen en begeleiding van kwaliteitscoördinator, leerkracht, ouders en leerling.  

Overgaan of doubleren
Af en toe komen we tot de conclusie dat alle extra inzet onvoldoende effect heeft. Een enkele keer nemen we dan in overleg met de ouders het besluit om een groep een jaar over te doen. Het gebeurt vooral als een kind op meerdere punten, ook lichamelijk en emotioneel, achter blijft bij de meeste klasgenoten.   

Werken met een aangepast programma
Ook komt het voor dat een kind voor bepaalde onderdelen met een aangepast programma gaat werken. Hiervoor wordt in overleg met de ouders een plan, een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Het kind haalt dan op dat gebied niet het gemiddelde niveau van groep 8, maar het programma wordt zo aangepast dat de aansluiting bij het vervolgonderwijs goed mogelijk is.  

Overgangscriteria (versnelling en vertraging)
Wij gaan op school zorgvuldig om met het laten versnellen of vertragen binnen de groepen voor kinderen. In gezamenlijkheid met de ouders (en waar mogelijk het kind zelf) worden hierover beslissingen genomen. Komen ouders en school er samen echt niet uit, dan bepaalt de school welke groep het best passend is voor het kind.

Plusklas en Playing for Success-klas
PCBO Leeuwarden e.o. biedt speciale "klassen" aan. In deze klassen komen talentvolle leerlingen van alle PCBO-scholen van Leeuwarden e.o. één dag in de week bij elkaar om zich verder te verdiepen of te versterken. Voor deze extra klassen zijn wel speciale voorwaarden.

Mogelijkheden extra Leerlingenondersteuning op of buiten de basisschool
Verreweg de meeste leerlingen starten hun onderwijsloopbaan op een reguliere basisschool. Gedurende die periode ontwikkelt een aantal van die leerlingen specifieke onderwijsbehoeften en heeft extra ondersteuning nodig. De basisondersteuning voldoet niet meer voor deze leerling. In dat geval zijn er varianten in ondersteuning mogelijk die vallen onder de extra ondersteuning binnen de basisschool. Deze varianten zijn hieronder beschreven.  

Variant 1 Interne ondersteuning op de eigen school
De leerkracht kan de begeleiding afstemmen op de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling. De expertise van de eigen school wordt hierbij ingezet.  

Variant 2 Het Ondersteuningsteam wordt bij de ondersteuning betrokken
Onderzoek naar de specifieke onderwijsbehoeften van een leerling om de ondersteuning beter af te kunnen stemmen als de expertise van de school niet toereikend is. Er wordt in overleg  met ouders externe hulp gevraagd omdat de onderwijs- behoeften van de leerling niet duidelijk zijn.
Mogelijkheden: Psychologisch of pedagogisch-didactisch onderzoek, uitgevoerd door externe deskundigen van binnen of buiten de stichting. Hierdoor kan de leerling een individueel handelingsplan of in zwaardere gevallen een ontwikkelingsperspectief krijgen.
Mogelijke resultaten:
-De school is weer in staat om de ondersteuning voor de leerling af te stemmen op de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling, eventueel met hulp van ambulante begeleiding.
-De school wordt geadviseerd om een meer specifiek onderwijsarrangement te realiseren waarmee de ondersteuning voor de leerling beter afgestemd kan worden.
-De school wordt geadviseerd een aanvraag toelaatbaarheidsverklaring op te starten voor het Speciaal Basisonderwijs (SBO).  

Variant 3 Het kind wordt geplaatst op een andere school
De school ziet geen mogelijkheden om een passend onderwijsarrangement voor de leerling te realiseren. Ouders en school zoeken een andere basisschool of ze vragen een  toelaatbaarheids-verklaring aan voor een SBO-school.  Het kind wordt geplaatst op een andere school waar een op de specifieke behoeften van het kind afgestemd handelingsplan uitgevoerd kan worden.  

Variant 4a De commissie van Toelaatbaarheid van het SBO geeft geen toelaatbaarheidsverklaring
De onderwijsbehoefte van de leerling is te zwaar voor het SBO. Er is voldoende informatie beschikbaar over de leerling om deze door te verwijzen naar de Commissie van Advies  voor de toelaatbaarheid tot het Speciaal Onderwijs (SO) cluster 3 en 4.  De leerling wordt geplaatst op de SO-school.  
Variant 4b Het kind wordt teruggeplaatst in het regulier basisonderwijs
Als speciaal (basis)onderwijs voor een kind niet langer noodzakelijk is kan een kind terug worden geplaatst in het regulier basisonderwijs. De ouders en het SBO/SO verantwoorden schriftelijk het besluit tot terugplaatsing bij de school van aanmelding De ouders en de SBO/SO-school en het Ondersteuningsteam regelen de terugplaatsing met de school die de ouders kiezen.

Toekomstig aanbod aan extra ondersteuning

Binnen IKC Willem Alexander wordt handelingsgericht (HGW) gewerkt op leerlingniveau, groepsniveau, schoolniveau en bestuursniveau. Het doel van HGW is om het onderwijs goed af te stemmen op alle kinderen, zodat elke leerling de beste kansen krijgt om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Het gaat daarbij altijd om de vraag: “Wat heeft deze leerling nodig om zijn doelen te bereiken?” We werken daarbij proactief en preventief.
Samen met ouders, vanuit educatief partnerschap, bekijken wij vanuit de context wat het beste onderwijs is voor ieder kind. Hierbij gaan we uit van transparante communicatie en processen. 
Zo werken we nu ook al, maar de komende jaren zal het educatieve partnerschap, dus samen met ouders en het kind zelf, steeds centraler staan.

Ambitie is om voor álle leerlingen hoge verwachtingen te hebben, zodat iedereen gelijke kansen heeft om te ontwikkelen en te stralen. 

Download het ondersteuningsprofiel